Stel je reis samen
Boek een verblijf
via Booking
Boek een vlucht
via Skyscanner
Huur een auto
via SunnyCars
Boek een walvissafari
via GetYourGuide
Stadswandeling
via GuruWalk
Shop reisgadgets
via Bol.com
Walvissafari op de Azoren: Ontdek het Atlantische wildlife
De Azoren in Portugal zijn dé plek in Europa om walvissen in het wild te spotten. De Atlantische Oceaan is al eeuwenlang de thuisbasis van een grote diversiteit aan zeedieren. Van de 81 soorten walvissen en dolfijnen wereldwijd, zijn er minstens 28 op de Azoren te vinden. Waar we op Madeira alleen dolfijnen zagen, spotten we op de Azoren eindelijk de walvissen waar we al zolang op hoopten. Met een succespercentage van 98% zijn walvissafari’s de populairste activiteit op de Azoren. Of je nu kiest voor een zodiac of een catamaran, de Azoren bieden een ethisch verantwoorde manier om het Atlantische wildlife van dichtbij te ervaren. In dit artikel delen we onze ervaring met een walvissafari vanaf het eiland São Miguel op de Azoren.
De geschiedenis van walvisvaart op de Azoren
Content warning: Deze sectie bevat taalgebruik dat als schokkend kan worden ervaren vanwege de beschrijving van dierenleed en walvisjacht.
In de 18e eeuw ontdekten Amerikaanse walvisjagers dat de oceanen rondom de Azoren vol zaten met walvissoorten, voornamelijk potvissen. Deze walvissoort was economisch zeer waardevol vanwege de spermaceti, een olieachtige substantie in hun kop, die onder andere werd gebruikt in cosmetica en olie voor verlichting.
Amerikaanse walvisjagers deelden hun kennis en vaardigheden met de Azoreanen, die zich vervolgens ontwikkelden tot de beste walvisjagers ter wereld. De walvisvaart bood de Azoreanen een manier om hun economie te stimuleren door producten van potvissen lokaal te verkopen en wereldwijd te exporteren.
Walvisjacht op de Azoren
Tussen 1896 en 1949 werden ongeveer 12.000 walvissen bejaagd en gedood. Walvisjagers sprongen in kleine roei- en zeilboten zodra een walvis werd gespot, zonder te weten of ze ooit veilig zouden terugkeren. De jacht was gevaarlijk; sommige walvisjagers verdronken omdat ze niet konden zwemmen of omdat hun boot werd gekapseisd door de walvis. Als ze een walvis gevangen hadden, stierf deze meestal aan een langzame dood nog voordat hij het walvisstation bereikte. De walvisjagers gebruikten hiervoor een lange scherpe harpoen.
Old Whale Station & Donkey Engine | Overblijfselen van een walvisstation en een zogenaamde ‘ezelmotor’ die walvissen vanuit de oceaan op het land trok, vind je terug in Capelas vlak voor de oude walvisfabriek.
Einde van de walvisjacht
Met de opkomst van elektriciteit daalde de vraag naar walvisolie, wat gelukkig ook leidde tot een geleidelijke afname van de walvisjacht. De druk van milieuorganisaties nam ook toe en in 1982 ondertekende Portugal het moratorium van de International Whaling Commission om walvisjacht te beëindigen. Vanaf toen werd walvisjacht officieel verboden, wat ook leidde tot het faillissement van de walvisfabrieken.
Hoewel de walvisjacht lang de economische ruggengraat van de Azoren was, is er vandaag de dag weinig van deze geschiedenis terug te zien. De fabriek in Capelas is vervallen en de tijd lijkt er stil te staan sinds de sluiting. De lokale bevolking, waaronder ex-walvisjagers, betreuren het gebrek aan inspanningen om deze unieke geschiedenis te archiveren.
Old Whale Factory | In Capelas vind je sporen van de oude walvisfabriek, die in 1945 in bedrijf werd genomen als resultaat van de walvisjacht. Hier werd walvisvet omgezet in olie. De fabriek werd in de jaren ’70 gesloten vanwege het verbod op walvisjacht.
Van WALVISJAGERS NAAR WALVISSPOTTERS
Vanaf het einde van de 20e eeuw is er een nieuwe, ethisch verantwoorde industrie ontstaan: walvissafari’s. Deze activiteit biedt toeristen de kans om de majestueuze walvissen in hun natuurlijke habitat te observeren zonder hen schade te berokkenen, en draagt bij aan de lokale economie op een duurzame manier. Over het verloop van walvissafari’s lees je verder meer!
Sommige kinderen van de vroegere walvisjagers werden getrainde walvisspotters. Ze gebruiken de historische uitkijkposten (“Vigias”) om dagelijks walvissen te spotten en zeelieden te informeren over hun locaties. Deze posten bieden niet alleen een rijke geschiedenis, maar ook spectaculaire uitzichten.
Vanop onze favoriete uitkijkpost Miradouro da Ponta do Escalvado geniet je niet alleen van een 180° zicht over de oceaan, maar ook van een fenomenale zonsondergang. Als je een goede verrekijker hebt, neem die dan zeker mee. Want vanaf dit punt kun je wel eens geluk hebben en in de verte een walvis spotten!
Welke walvissen er te zien zijn op de Azoren
Het hele jaar door kun je op walvissafari gaan op São Miguel, mits de weersomstandigheden het toelaten. Wil je een specifieke walvissoort zien, dan is het verstandig om vooraf onderstaande tabel van Futurismo Azores Adventures te raadplegen. Deze tabel laat zien in welke maanden bepaalde walvissoorten het meest worden waargenomen op de Azoren.
© Futurismo Azores Adventures | Top 10 meest waargenomen walvis- en dolfijnsoorten op de Azoren.
Zoals je in de bovenstaande tabel kunt zien, biedt de Azoren een uitstekende kans om verschillende walvissoorten te observeren. Potvissen, grienden, tuimelaars en gewone dolfijnen zijn het hele jaar door aanwezig, terwijl baleinwalvissen zoals gewone vinvissen, blauwe vinvissen en Noordse vinvissen vooral in april en mei zichtbaar zijn.
De blauwe vinvis, één van de meest iconische walvissen, kan tot wel 33 meter lang worden – de grootste die hier ooit is gespot! Met een flinke dosis geluk kun je zelfs orka’s tegenkomen. Deze indrukwekkende rovers staan ook bekend als killer whales vanwege hun krachtige jachttechnieken en complex sociaal gedrag. Tijdens een walvissafari rondom de Azoren zie je vrijwel altijd dolfijnen, die met hun speelse gedrag een schitterend schouwspel vormen.
Beste locaties voor een walvissafari op de Azoren
São Miguel, het grootste eiland van de Azoren, ligt in de Atlantische Oceaan, ten westen van Marokko en ten noordwesten van de Canarische Eilanden. Het eiland is een autonome provincie van Portugal en vormt samen met acht kleinere eilanden de Azorenarchipel. De zuidkust van São Miguel biedt de beste kansen om walvissen te spotten. Vanuit deze regio vertrekken de meeste walvissafari’s, met vertrekpunten in Ponta Delgada en Vila Franca do Campo.
Naast São Miguel kun je ook walvissafari’s maken vanaf de eilanden Pico, Faial en Terceira. Aangezien wij alleen ervaring hebben met een walvissafari vanaf São Miguel, beperken we ons in dit artikel tot dit eiland.
Ponta delgada
Ponta Delgada, de hoofdstad van de Azoren, ligt aan de zonnige zuidkust van São Miguel. De stad is goed bereikbaar en biedt een breed scala aan tours en accommodaties, waardoor het een populaire keuze is voor walvissafari’s. Tijdens onze reis naar São Miguel gingen we op walvis- en dolfijnsafari vanuit Ponta Delgada met Futurismo Azores Adeventures. Een halve dag walvissafari met een zodiac of catamaran kun je doen vanaf €65 per persoon.
Powered by GetYourGuide
Vila franca do Campo
Ongeveer 25 kilometer van Ponta Delgada ligt het charmante Vila Franca do Campo. Het stadje staat bekend om het eiland voor de kust, dat een prachtige setting biedt voor walvissafari’s. Ook hier vind je onvergetelijke tours tegen vergelijkbare prijzen als in Ponta Delgada.
Powered by GetYourGuide
ONZE WALVISSAFARI MET EEN ZODIAC VANAF SÃO MIGUEL
Onze walvissafari begon in Ponta Delgada, bij het knusse kantoor van Futurismo Azores Adventures. Na een informatieve briefing over veiligheid en wat we konden verwachten, kregen we een regenpak en een zwemvest aan. Vervolgens namen we plaats op de zodiac, klaar voor vertrek! De plaatsjes vooraan zijn meestal erg gewild, maar hierbij toch een kleine tip: zet je niet helemaal vooraan, dan krijg je alle wind van voren! De 2e of 3e rij is eigenlijk ideaal. Als je rugklachten hebt, neem je best plaats helemaal achteraan op de zodiac. Daar vang je de minste schokken.
Op de zodiac word je vergezeld door een kapitein en bioloog. De bioloog vertelt je meer over de oceaan, de zeedieren en waarop je moet letten tijdens de walvissafari. Daarnaast maken zij zelf beeldmateriaal dat ze later met je zullen delen. Toch kun je ook je eigen camera gebruiken. Vergeet dan niet om een waterdichte (rug)zak mee te nemen; deze kun je goed opbergen tussen je buik en de stoel voor je (nog een goede reden waarom de zitplaats helemaal vooraan niet altijd ideaal is).
Davo op de zodiac | Gelukkig was de persoon voor Davo een kop groter, zo ving hij alle wind en waterspetters op ;-)!
Na bijna een uur varen kwamen we de eerste school gewone dolfijnen tegen. Altijd prettig om deze enthousiaste splashers tegen te komen! We brachten ongeveer tien minuten bij hen door voordat we onze vaartocht vervolgden richting het oosten van São Miguel. Terwijl we langs Ilhéu de Vila Franca do Campo vaarden, ontvingen we een melding van walvisspotters dat er een potvis in de buurt was. De snelheid van de zodiac ging razendsnel omhoog terwijl we naar de locatie vaarden.
Twee gewone dolfijnen die enthousiast langs de zodiac springen en ons volgen.
De bioloog die bezig is met geluidsopname en het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek naar de walvissen.
Na ongeveer 10 minuten varen zagen we in de verte een eerste schim van de potvis. Het bleek een vrouwelijke potvis te zijn van zo’n 11 meter lang die rustig in het water lag te dobberen. Plotseling gooide ze haar enorme staart de lucht in en dook ze onder water. Een glimp van hoe ze met ons speelde:
Potvissen blijven doorgaans minimaal 40 minuten tot maximaal 120 minuten onder water voordat ze weer naar de oppervlakte komen. Tja… Moeten we dan zo lang wachten op een volgende ontmoeting? Gelukkig niet! Al snel kregen we een nieuw signaal van de walvisspotters en zetten we koers richting een andere locatie, opnieuw ten zuidoosten van het eiland. Hier spotten we een moederwalvis met haar baby, wat een schattig zicht! Ze bleven gelukkig wat langer boven water, zodat we volop konden genieten van hun aanwezigheid.
Klik op de afbeelding om alle foto’s in groter formaat te zien.
Tijdens het observeren van de walvissen en dolfijnen hield de zodiac steeds minimaal 50 meter afstand. Hoewel dit ver lijkt, kun je de dieren goed zien en blijft het ethisch verantwoord. In de groeiende wereld van wildlife toerisme kan het welzijn van de dieren verwaarloosd worden, wat ook geldt voor walvissafari’s. Te dicht bij de dieren komen kan hun gedrag verstoren en stress of verwondingen veroorzaken. Het is dus ontzettend belangrijk dat boten de minimale afstand bewaken en de dieren enkel langs achter benaderen.
Het voordeel is dat dolfijnen vaak nieuwsgierig zijn en op eigen initiatief langs de boten zwemmen. Echt super (dol)fijn! Zo kan je hen toch van zeer dichtbij bewonderen. Voor wie nog dichterbij wilt komen, is er de optie om met dolfijnen te zwemmen. Wij hebben dit niet geprobeerd vanwege ethische twijfels, maar het is tot op vandaag wel nog steeds een mogelijke activiteit op São Miguel (Azoren) en Madeira.
Na 3-4 uur varen op de Atlantische Oceaan en te genieten van het prachtige Atlantische wildlife, keerden we terug naar de haven van Ponta Delgada. Bij terugkomst krijgen we nog een heerlijk theetje als afsluiter van een onvergetelijke walvissafari.
5 belangrijke tips voor je walvissafari
Nu je weet hoe je verantwoord de oceaan op gaat, geven we je graag nog 5 tips voor een geslaagde walvissafari!
#1 Boek TIJDIG
Je kunt bijna elke dag van het jaar een walvissafari boeken op de Azoren, maar het weer kan roet in het eten gooien. Boek je tour aan het begin van je reis, zodat je kunt omboeken als het nodig is. Zo voorkom je teleurstellingen op je laatste dag.
#2 CAMERA KLAAR?
Zorg dat je camera van tevoren is ingesteld. Je tijd met de dieren is beperkt, dus je wilt geen kostbare momenten verliezen met technische instellingen. Ready, set, click! 📸
#3 kies JE SPOT OP DE BOOT
Tijdens een walvissafari ben je meestal niet alleen. Op een zodiac worden de deelnemers over de linker- en rechterflank verdeeld. Een gouden tip is om ook je reisgezelschap op dezelfde manier te verdelen. Zo heb je de mogelijkheid om de dieren te fotograferen, ongeacht waar ze opduiken.
#4 Ga voor de beste periode
Je kunt het hele jaar door walvissen spotten op de Azoren, maar de beste tijd is tussen mei en oktober (zie ook Welke walvissen er te zien zijn op de Azoren). Plan je reis zorgvuldig voor de grootste kans om deze prachtige dieren te zien.
#5 kleed je gepast
Op het water kan het weer snel omslaan. Neem zonnebescherming en zwemkleding mee voor warme dagen, en een regenjas voor koele, winderige dagen. Davo had bijvoorbeeld heel veel deugd van zijn muts, ondanks een temperatuur van 20°C. Ter plaatse krijg je ook een regenjas en -broek aangeboden. Check de weersvoorspellingen en luister vooral goed naar de kapitein en bioloog voor de beste voorbereiding.
Veel plezier en succes met je walvissafari op de Azoren!
